Çinlilər kvant apokalipsisini başlatdıqlarını açıqladılar


Çinli tədqiqatçılar kvant kompüterinin köməyi ilə hərbi səviyyəli şifrələməni qırmağa doğru irəlilədiklərini bildiriblər. Hal-hazırda istifadə edilən bütün şifrələmə sistemlərinin təsirsiz olacağı mümkün gələcək "kvant apokalipsisi" adlanır.

Turkustan.az xəbər verir ki, Şanxay Universitetindəki Çin tədqiqatçıları kvant kompüterinin köməyi ilə hərbi səviyyəli şifrələməni qırmağa doğru irəlilədiklərini iddia etdilər.

Keçən ayın sonunda Chinese Journal of Computers elmi jurnalında dərc edilmiş Çin dilində bir məqalədə tədqiqatçılar Kanada İT firması D-Wave-nin hazır kompüterlərindən birini əvəzetmə-Permutasiya kimi tanınan geniş istifadə olunan kriptoqrafiya alqoritmlərinə hücum etmək üçün uğurla istifadə etdiklərini iddia etdilər.

SPN-lər ordu və banklar da daxil olmaqla, yüksək həssas qurumları qorumaq vəzifəsi daşıyan sistemlərdə istifadə olunur.

Tədqiqatçıların iddiası təsdiqlənərsə, qurumlar kibertəhlükəsizlik tədbirlərinə yenidən baxmalı ola bilər.

Digər tərəfdən, mütəxəssislər uzun müddətdir ki, ənənəvi kompüterlərdən çox fərqli işləyən kvant kompüterlərinin yüksək məxfi məlumatları qorumaq üçün istifadə edilən şifrələmə standartlarını tezliklə poza biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər.

Son araşdırmalar da göstərir ki, texnologiya belə bir imkana doğru irəliləyir.

Şərhçilər hazırda istifadə edilən bütün şifrələmə sistemlərinin təsirsiz hala düşə biləcəyi bu mümkün gələcəyi “kvant apokalipsisi” adlandırırlar.

The South China Morning Post xəbər verir ki, çinli tədqiqatçıların yeni məqaləsi real kvant kompüterinin bu gün istifadə olunan çoxsaylı tam miqyaslı SPN-lərə ciddi təhlükə yaratdığının ilk nümunəsi ola bilər.

Digər tərəfdən, məqaləni nəzərdən keçirən bəzi ekspertlər, SPN-ləri sındırmaq üçün istifadə olunan texnikanın təfərrüatlarının aydın olmadığı qənaətindədirlər.

Həmçinin məqalədə təsvir edilən kvant yardımlı hücumun real dünyada ümumiyyətlə istifadə edilənlərdən çox daha qısa şifrələmə açarına qarşı həyata keçirildiyi bildirilir.

Yenə də bəzi şərhçilər bunun nəzəri olaraq kvant apokalipsisinin başlanğıcı kimi görünə biləcəyindən narahatdırlar.

The Register-dən texnologiya yazıçısı Laura Dobberstein, "Klassik şifrələməyə qarşı etibarlı hücum bucağını inkişaf etdirmək üçün hazır kvant sistemindən istifadə edilməsi, məlumatların mühafizəsi üsulunu yenidən nəzərdən keçirmək zərurəti ilə bağlı müzakirələri inkişaf etdirəcək" dedi.

Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az


MANŞET XƏBƏRLƏRİ