Keçmiş amerikalı kəşfiyyatçı Skott Ritter NATO-nun 10 ildən sonra tamamilə dağılacağını açıqlayıb. O bildirib ki, Türkiyə ilə Avrasiya arasında yaxınlaşma NATO-nun dağılmasına səbəb olacaq.
Ritterin fikrincə, Türkiyəni qəbul etməyən Avropa İttifaqı daha az keyfiyyətlə fəaliyyətinə davam edəcək. Ankaranın BRİCS dövlətlərarası assosiasiyasına üzvlük üçün müraciəti bu mövzuda müzakirələri gücləndirib.
Globalinfo.az-a danışan politoloq Rüstəm Tağızadə deyib ki, NATO ilə bağlı versiya nəzəri cəhətdən mümkün olsa da, yaxın 10 ildə gerçəkləşməsi real görünmür:
“NATO zaman keçdikcə öz missiyasını uyğunlaşdırdı. Yəni Soyuq müharibədən çəkindirmədən terrorizmlə mübarizə, böhranların idarə edilməsi və əməkdaşlıq təhlükəsizliyinə keçid etdi. Bu gün geosiyasi gərginliyin artdığı dünyada təşkilatın aktuallığı xüsusilə Rusiya və Çinlə gərginlik kontekstində mühümdür. NATO-nun gücü onun kollektiv təhlükəsizlik prinsipindən irəli gəlir (Maddə 5). Bu prinsipdə bir üzvə hücum hamıya hücumdur. Üzvlər arasında həmrəylik onun uzunömürlülüyünü gücləndirir.
Daxili fikir ayrılıqları, fərqli prioritetlər və ya qlobal nizamdakı digər hərbi ittifaqların yüksəlişi və ya əsas NATO üzvlərindən birtərəfliliyin artması kimu dəyişikliklər nəzəri cəhətdən NATO-nun birləşməsinin azalmasına, və ya hətta dağılmasına səbəb ola bilər”.
Rüstəm Tağızadə
Politoloqun sözlərinə görə, NATO-nun ləğvi üçün üzv dövlətlər kollektiv şəkildə razılaşmalı olacaqlar:
“Bu, mürəkkəb hüquqi və diplomatik prosesdir. Güclü müdafiə əlaqələrini və təşkilatın Avropa və transatlantik təhlükəsizlik üçün əhəmiyyətini nəzərə alsaq, belə bir addım beynəlxalq münasibətlərdə böyük dəyişiklik tələb edərdi. Edilməsi qeyri-mümkün olmasa da, 10 il ərzində dağılmanı reallaşdırmaq üçün əhəmiyyətli geosiyasi transformasiya tələb olunacaq.
NATO-nun dağılması ən ekstremal halda daxili parçalanmalar, iqtisadi təzyiqlər və ya qlobal güc strukturlarının dramatik şəkildə yenidən qurulması səbəbindən baş tuta bilər. ABŞ-ın geri çəkilməsi, üzvlər arasında ciddi fikir ayrılıqları və ya Avropa müdafiə qüvvələri kimi digər təhlükəsizlik çərçivələrinə keçid kimi amillərinin birləşməsi olmalıdır. Genişmiqyaslı münaqişəyə bənzər böyük bir geosiyasi şok da çökməyə səbəb ola bilər. Fikrimcə, bu prosesdə Vaşinqton öz rolunu oynayacaq. NATO-da əsas payı olan ABŞ-ın təşkilatdan çıxması geosiyasi dəyişikliklər fonunda mümkündür”.
