Dünyanın ən qüdrətli dövləti regional gücün qarşısında acizləşdi
“Tanqo üçün iki nəfər lazımdır” ifadəsini Donald Tramp iki müharibə edən dövlətin – Rusiya və Ukraynanın liderləri arasında razılığa gəlmək zərurətindən danışarkən təkrarlamağı xoşlayır. Və o, tamamilə haqlıdır. Bu cütlük rəqsi tək edilmədiyi kimi, müharibəni bitirmək üçün mövqeləri razılaşdırmaq üçün də iki nəfər lazımdır. Hərbi münaqişə tərəflərindən biri Moskvaya və ya Kiyevə çatsa belə, kapitulyasiya şərtlərini yenə də birlikdə müzakirə etmək lazım gələcək.
Amma Ukrayna ilə bağlı danışıqlar prosesində nədənsə tanqo rəqsi edən Putin və Zelenski deyil, Putin və Trampdır. Bu rəqsə müəmmalı şəkildə rəhbərlik edən ən qüdrətli ölkənin Prezidenti Tramp deyil, həm maliyyə, həm iqtisadi, həm də hərbi və səfərbərlik kimi resursların tükənməsi səbəbindən müharibəyə son qoymağa ehtiyacı olan, sadəcə regional gücün lideri Putindir.
Bu cütlükdə Trampın izləyici olduğu ortaya çıxır. Deyəsən, o, bunu heç dərk etmir. Putin partnyorunu bədəninə möhkəm yapışdırır, mövqelər seçir və rəqsə nəzarət edir. Prezidentliyinin ilk 100 günündə Putini tələsdirməyə çalışan Tramp özünü partnyorunun güclü qucağında tapır və eyni istiqamətə baxmağa məcbur olur.
Bu, Tramp və Putin arasında martın 18-də geniş ictimailəşdirilmiş telefon danışığının yaratdığı təəssürat idi. Onun nəticələri təkcə Ukraynada və Amerikanın özündə deyil, həm də postsovet məkanında, Avropada və ümumiyyətlə, bütün dünyada səbirsizliklə gözlənilirdi.
Ən azı bir qədər ümid var idi ki, Tramp heç bir ilkin şərt olmadan ən azı 30 gün ərzində tam atəşkəsə nail ola biləcək. Amma təəssüf ki... Putin yenə də ondan üstün ola bildi və “nüanslarını” aşdı. İlk baxışdan Putin 30 günlük atəşkəslə razılaşaraq Trampdan imtina etməyib. Lakin məlum oldu ki, saziş yalnız Rusiya və Ukraynanın enerji infrastrukturuna zərbələrdən qarşılıqlı imtina etməsinə aid olacaq.
Bunu çox sadə izah etmək olar: Ukrayna Silahlı Qüvvələri yalnız Rusiyanın hərbi-sənaye kompleksi və neft-qaz sektoru üçün çox ağrılı olan hərbi və enerji infrastrukturuna zərbələr endirir, Rusiyanın özü isə Ukraynadakı humanitar hədəflərə zərbələr endirir. Buradan belə çıxır ki, Trampla razılaşdırılmış bu otuz gün ərzində Rusiya ordusu Zaporojye, Odessa, Xarkov, Sumı və Ukraynanın digər şəhər və qəsəbələrinə zərbələr endirməkdə davam edəcək, Ukrayna isə yalnız özünü müdafiə edəcək, ölüləri basdıracaq və yaralıları müalicə edəcək.
Tramp öz seçicilərinə, komandasına, Konqresə, razılaşmanın təfərrüatına varmayacaq dostlarına və düşmənlərinə ilkin olaraq 30 gün ərzində atəşkəsin qalibiyyəti barədə hesabat verəcək. Baxmayaraq ki, Putin 30 günlük atəşkəs təklifini faktiki olaraq rədd etdi. Bundan əlavə, o, "şərtlərini" də qeyd etdi:
- Bütün döyüş təmas xətti boyunca atəşkəsə nəzarətlə bağlı “bir sıra mühüm məqamlar” olmalıdır;
- Ukraynada “məcburi səfərbərliyi dayandırmaq” və Ukrayna Silahlı Qüvvələrini yenidən silahlandırmaq zərurəti aradan qaldırılmalı;
- Kiyevə xarici hərbi yardım və kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsi tamamilə dayandırılmalı.
Trampın yeganə aktivlərinə ondan əvvəl baş vermiş məhbusların mübadiləsi, həmçinin Putinin təklif etdiyi Rusiya və Amerika NHL və KHL ulduzları arasında xokkey oyununda Putinlə xokkey oynamaq imkanını yazmaq olar.
Lukaşenko ilə assosiasiyalar göz qabağındadır. Lakin bu tandemdə, hiyləgər kəndli zehni ilə Batka heç olmasa, 20 ildən artıqdır ki, Putinin “istəklərindən” yayına bildi və həmişə ondan istədiyini aldı. Tramp hər şeyi iki dəfə düşünmədən ona təslim olmağa hazır olan Putinin könüllü apologeti oldu. Hər halda, bu gün üçün onların ünsiyyətindən aldığım təəssürat belədir... /ayna.az/
