Ermənistanın strateji səhvi, yoxsa Rusiyanın cəngindən qurtuluş?
Yanvarın 14-də Vaşinqtonda Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan və ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken Ermənistan Respublikası ilə Amerika Birləşmiş Ştatları arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında sənəd imzalanıb. Bu barədə Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) məlumat yayıb. Tədbir İrəvan vaxtı ilə saat 22:00-da baş tutub və Ermənistan XİN-in platformalarında işıqlandırılıb. İmzalanma mərasimi ABŞ Dövlət Departamentinin “YouTube” kanalında canlı yayımlanıb.
Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Ermənistanın digər ölkələrlə münasibətləri inkişaf etdirmək üçün suveren hüquqa malik olduğunu deyib: “Biz əsas məsələdən çıxış etməyə davam edirik: bizim Ermənistanla öz ikitərəfli münasibətlərimiz var, biz bu əlaqələri yüksək qiymətləndiririk və biz onları daha da inkişaf etdirmək niyyətindəyik. İkitərəfli aspektlərlə yanaşı, inteqrasiya prosesləri çərçivəsində, o cümlədən Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) çərçivəsində qarşılıqlı fəaliyyətimizin aspektləri, əlbəttə, bizim üçün çox vacibdir”.
Xatırladaq ki, yanvarın 9-da Ermənistan hökuməti ölkənin Avropa İttifaqına (Aİ) daxil olması haqqında qanun layihəsini təsdiqləyib. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov da bu mövzuda danışıb. Onun sözlərinə görə, Ermənistanın Aİ-yə daxil olmaq prosesinə başlamaq qərarı bu ölkənin hakimiyyətinin suveren seçimidir. Lakin Lavrov əlavə edib ki, Ermənistan eyni zamanda həm Aİ-nin, həm də Aİİ-nin üzvü ola bilməz.
Bununla bağlı xatırlatmaq istərdik ki, Rusiya Baş nazirinin müavini Aleksey Overçuk da Ermənistanın Aİ üzvlüyünün ölkənin Aİİ-yə üzvlüyü ilə bir araya sığmadığını bəyan edib.
Bəli, Ermənistanın iqtisadiyyat naziri Gevork Papoyanın da bəyanatı var idi. O bildirib ki, Ermənistan Aİİ-dən çıxmaq barədə düşünmür. Eyni şəkildə, görünür, onlar İrəvanda Ermənistanla ABŞ arasında strateji tərəfdaşlıqdan danışacaqlar. Deyirlər ki, bu, Ermənistan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında strateji müttəfiqliyə mane olmur.
Reallıq isə tamam başqadır. Bu, ondan ibarətdir ki, Rusiya Ukraynaya qarşı müharibədə çox zəifləyib və bu, hər yerdə, hətta İrəvanda da müşahidə olunur. Bəli, taktiki cəhətdən rus işğalçı qüvvələri lokal qələbələr əldə edirlər. Onlar Pokrovsk şəhərindən yan keçib onu “boğmağa” çalışırlar, lakin düşmənin daha da iddialı məqsədi Pokrovsk ilə Çasovıy Yar arasında irimiqyaslı “halqa” yaratmaqdır. Bu barədə OBOZ.UA-ya müsahibəsində Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinin keçmiş əməkdaşı İvan Stupak məlumat verib.
Bundan əlavə, Müharibənin Öyrənilməsi İnstitutu (ISW) bildirir ki, rus işğalçıları Ukrayna qoşunlarını bu şəhərlərdən geri çəkilməyə məcbur etmək üçün Donetsk vilayətinin Pokrovsk və Mirnoqrad şəhərlərinə yerüstü təchizat yollarını kəsməyi planlaşdırır. Amma strateji baxımdan Rusiya artıq uduzub. Məsələn, Qara dəniz donanmasını itirdi. Ondan qalan yalnız bir filotiliyadır. Xeyli sayda tank və ya zirehli döyüş maşını məhv edilib.
Eyni şey Rusiya hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə də baş verir. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahının məlumatına görə, Ukraynaya genişmiqyaslı hərbi təcavüz zamanı Rusiya işğalçı qüvvələri 1040-dan çox hava hücumundan müdafiə sistemini itirib. Nəticədə Rusiyanın müxtəlif yaşayış məntəqələrinə zərbələr endirən, neft-qaz infrastruktur obyektlərini dağıdan Ukraynanın hücumları qarşısında Rusiya Federasiyası acizdir. Məsələn, Saratov vilayətinin Engelsdəki neft bazasında. Orada ən azı 3 ədəd 120 min kubmetrlik çən məhv edilib, altı çən zədələnib və strateji təyyarə parkı 800 min ton yanacaqsız qalıb.
Ancaq bunlar Rusiyanın yeganə itkiləri deyil. Belə ki, hətta Hindistan da Rusiya neftinin daşınmasına görə ABŞ-ın yeni sanksiyalarına məruz qalan rus tankerlərini öz limanlarına buraxmayacaq. Yüksək rütbəli Hindistan rəsmisinin sözlərinə görə, yalnız yanvarın 10-dan əvvəl icarəyə götürülmüş gəmilərə, martın 12-dən əvvəl boşaldılması şərti ilə icazə veriləcək. Bundan əlavə, yanvarın 1-dən Rusiya qazının Ukrayna ərazisindən tranziti dayandırılıb və bu, “Qazprom”u il ərzində təxminən altı milyard dollar qazancından məhrum edib.
İndi isə məlum olub ki, “Qazprom”un rəhbəri Aleksey Millerin masasında “Qazprom” idarə heyətinin sədr müavini Yelena İlyuxinanın mərkəzi ofisdə və Sankt-Peterburqda işçilərin sayını azaltmaq təklifi ilə məktubu var. Sankt-Peterburq filialında guya şirkət illik 50 milyard rubl əmək haqqı fondunu verə bilmir. Böyük audit gözlənilir, nəticədə 1.5 mindən çox adam işdən çıxarıla bilər.
Bəli, bütün bunlar Rusiyanın strateji məğlubiyyətinin sübutudur ki, bu da hamıya aydındır. O cümlədən, çoxdan köhnəlmiş rus “krışasını” Amerika və Fransa ilə əvəz etməyə tələsən Ermənistan liderləri üçün. İrəvan unudur ki, belə böyük problemlərlə olsa belə, Rusiya Ermənistan üzərində çoxlu təsir rıçaqlarını özündə saxlayır. Rusiya bunu onlara xatırladacaqmı? Mütləq! Yeganə sual: Nə vaxt və hansı formada? /ayna.az/
