Süni intellekt: İnsanları işindən edə bilər? - ARAŞDIRMA


Məktəbə getməyə başlayan uşaqların 65 faizi hələ mövcud olmayan işlərdə çalışacaq.

Bəzi peşələr yox olmaq ərəfəsində olsa da, yaddaş gücləndirən, istedad analitikləri, virtual cərrahlar, kosmik turizm operatorları kimi peşələr gələcəkdə öz izini qoyacaq.

Turkustan.az xəbər verir ki, son illərdə süni intellekt sahəsindəki köklü inkişaflar yeni müzakirələrə səbəb olsa da, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) İnsan Haqlarını Araşdırma Komissiyası süni intellektin iş həyatına təsirini araşdırıb.

Süni intellektin iş həyatına təsiri, rəqəmsal bacarıqlara və ixtisaslı əməyə artan ehtiyac, ixtisassız əməyin azalması, yeni iş və karyera imkanlarının ortaya çıxması, çevik strukturların əhəmiyyətinin artması, robotlar tərəfindən dəstəklənən əməyin mühafizəsi və təhlükəsizliyi tədbirlərinin artması, kibertəhlükəsizliyin artan əhəmiyyəti, fiziki stressin psixoloji stressə çevrilməsi, həmkarlar ittifaqlarının təsirinin azalması və işçi qüvvəsinin qütbləşməsi kimi ümumiləşdirilir.

Texnikanın insanları əvəz edəcəyi ilə bağlı narahatlıq kompüterin ixtirası ilə pik həddinə çatdı. Texnikanın insan gücündən daha səmərəli işləyə bilməsi onların insanı əvəz etmələrini asanlaşdırdı və bu, bacarıqsız və ya aşağı ixtisaslı işçilərin işsiz qalmasına səbəb oldu.

Digər tərəfdən, qabaqcıl texnoloji maşınlardan istifadə etmək üçün ixtisaslı işçi qüvvəsinə ehtiyac yarandığı halda, ixtisaslı işçi qüvvəsinə tələbat artıb.

2024-cü ilin məlumatlarına görə, dünya üzrə fabriklərdə cəmi 4 milyon 281 min 585 robot vahidi işləyir.

Robotların müxtəlif ölçülü daha sadə və funksional robotlara çevrilərək çevik iş şəraitinə uyğunlaşma, istifadə rahatlığını artırmaq və xərcləri azaltmaq qabiliyyəti ağıllı istehsal proseslərinin inkişafına töhfə verəcək.

Bu baxımdan, gələcəkdə robotların istehsal proseslərində daha geniş şəkildə istifadə olunması nəzərdə tutulur.

Süni intellektin yaratdığı dəyişiklikdən insan resursları da faydalanır. Süni intellektlə təlim, işə qəbul, oriyentasiya və performansın qiymətləndirilməsi kimi proseslər səmərəli və sürətli şəkildə həyata keçirilir.

Süni intellekt xüsusilə işə qəbul zamanı faydalıdır, namizədlərin asanlıqla yoxlanılmasını, avtomatik mesajlaşmanı və sürətli təhlili təmin edir.

Türkiyədə çatbotlar xüsusilə bank və maliyyə, e-ticarət, media, əyləncə, avtomobil və xidmət sektorlarında istifadə olunur.

Çatbotlar real vaxt rejimində istifadəçilərlə əlaqə saxlaya, riyazi ifadələri həll edə və istənilən mövzuda mətnlər yaza bilər. Müştərilərə sürətli xidmət göstərmək üçün müəssisələr veb saytlarında çatbotlardan istifadə edirlər.

İş həyatına süni intellektin təsiri altında köklü transformasiyaya məruz qalır.

Süni intellekt sistemləri ucuz insan əməyinin əhəmiyyətini azaltsa da, süni intellekt sistemləri ilə işləyə bilən ixtisaslı insan resurslarına ehtiyacı artırır.

Bu vəziyyət insanlarda işsiz qalmaq qorxusunu da özü ilə gətirir. Süni intellekt daha az əmək sərfi deməkdir ki, bu da daha az xərc deməkdir. Buna görə də işçi qüvvəsinin keyfiyyət baxımından inkişafı texnoloji tərəqqidən daha sürətli baş verir və işçilərin öz bacarıqlarını daha yüksək səviyyələrə daşımasını zəruri edir.

Artan robotlaşdırma və avtomatlaşdırma sayəsində bir çox sektorda iş imkanları azaldıqca insanlar işsiz qalacaq, bir çox yeni məşğulluq sahələri ortaya çıxacaq.

Bəzi proqnozlar göstərir ki, dünyada ibtidai məktəbə başlayan uşaqların 65 faizi çox güman ki, hələ mövcud olmayan işlərdə çalışacaq. Bununla belə, robotların daha məhsuldar və bacarıqlı insanları tamamilə əvəz etməsi hələ mümkün deyil.

Bəzi peşələr var ki, süni intellektdən istifadənin artması ilə tələbat azalıb. Bu peşələrə məlumat daxil edən işçilər, mühasibat uçotu və maliyyəçiləri, montaj işçiləri, bank işçiləri, müştəri xidmətləri işçiləri, maliyyə analitikləri və s. kimi iş sahələri daxildir.

Gələcəkdə öz izlərini qoyacaq yeni peşələr yaddaş gücləndiriciləri, blokçeyn istedad analitiki, cyborg psixoloqları, rəqəmsal abidə mütəxəssisi, etik haker, texnika öyrənmə mütəxəssisi, robot mühəndisləri və texnikləri, robot təmirçisi, virtual köməkçi, virtual cərrah, kosmik turizm operatoru, süni intellekt təlimçiləri, sosial media ekspertizası, məlumat mühəndisliyi, İT hüquqşünasıdır. /cebheinfo.az/


MANŞET XƏBƏRLƏRİ