Son günlər Türkiyənin Qars vilayətinin Diqor rayonunda azərbaycanlıların müxtəlif səbəblərdən yaşadıqları kənddən çıxarıldığı barədə məlumatlar yayılıb. Yayılan rəylərdə, Türkiyənin şərq bölgəsindəki türk kəndlərində vəziyyətin uzun illərdir gərgin olduğu, azərbaycanlılar da daxil olmaqla bir çox türkün kürdlər tərəfindən təhdid edildiyi və xoşagəlməz davranışlarla üzləşdiyi bildirilir.
Məlumat verən şəxslər arasında, həmin ərazidə yaşadıqları müddətdə bu problemlərlə üzləşdikləri üçün ailələri ilə birlikdə digər bölgələrə köçənlər də var.
Diqqətçəkən məqam isə ondan ibarətdir ki, həmin ərazilərdə yaşayan azərbaycanlılar Türkiyə vətəndaşları olsalar da, bizim soydaşlarımızdır.
Azərbaycanın rəsmi qurumları məsələ ilə maraqlanırmı? Beynəlxalq hüquqa və mənəvi öhdəliyə görə, rəsmi Bakı buna müdaxilə etməlidirmi?
Globalinfo.az-a danışan Siyasi və Hüquqi Araşdırmalar mərkəzinin sədri, hüquqşünas Xəyal Bəşirov deyib ki, hər bir ölkənin öz qanunları, vətəndaşlarına qarşı öhdəlikləri və vəzifələri var:
“Türkiyə də Azərbaycan kimi çoxmillətli ölkədir. Orada çox sayda müxtəlif etnik mənşəli insanlar yaşayır. Türk əsilli şəxslərin müxtəlif qollarına aid olan toplumlar da mövcuddur. Hətta bəzi hallarda həmin insanların bir-birinə münasibətində müəyyən ziddiyyətlərin olduğu da görünür”.
Xəyal Bəşirov
Xəyal Bəşirov, Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinin bu məsələdə mütləq nəzərə alınmalı olduğunu vurğulayıb:
“İki ölkə arasındakı münasibətlər çox yüksək səviyyədə inkişaf edir. Bu hər iki xalqın maraqlarına xidmət edir. Günü-gündən sözügedən inkişafın artdığının daha yaxşı şahidi oluruq. Ayrı-ayrı məsələlərlə bağlı beynəlxalq səviyyədə də bir-birimizi dəstəkləyirik. Əgər Türkiyənin yerində başqa bir dövlət olsaydı, belə bir məsələdə rəsmi qurumların etinasız yanaşacağını düşünərdik. Amma Türkiyədən belə bir yanaşmanın olması gözlənilmir. Ümumiyyətlə, bir toplum tərəfindən digərinə qarşı belə münasibət xoşagəlməzdir. Türkiyə də buna reaksiya verəcək. Bu, həmin ölkənin qanunvericiliyinə də ziddir və gələcəkdə daha xaotik vəziyyətlərin yaranmasına səbəb ola bilər”.
Hüquqşünas qeyd edib ki, Azərbaycan bu cür məsələlərdə heç vaxt sakit qalmayıb:
“Bu, dövlətin öz vətəndaşlarına, xüsusilə də Azərbaycan əsilli insanlara qarşı münasibətdə vəzifələrindən irəli gəlir. Sözügedən məsələdə Azərbaycanın heç bir addım atmasına ehtiyac qalmayacaq. Türkiyə özü, rəsmi Bakı ilə münasibətlərin həssaslığını yaxşı bilir və Azərbaycan əsilli insanların belə münasibətlərə məruz qalmasına səssiz qalmayacaq”.
Türkiyəli politoloq Hüsamettin İnaç isə məsələyə belə münasibət bildirib:
Hüsamettin İnaç
“Sözügedən iddialarla bağlı ciddi araşdırma apardım. Lakin Türkiyə mediasında və ya rəsmi şəxslər tərəfindən sözügedən məsələ ilə bağlı heç bir məlumat və açıqlama yoxdur.
Ona görə də, bu cür açıqlamaların manipulyasiya xarakteri daşıdığını düşünürəm. Təcrübələrimə əsasən deyə bilərəm ki, həm azərbaycanlılara, həm də türk vətəndaşlarına qarşı kürdlər tərəfindən təzyiq və təhdidlərin olduğu inandırıcı deyil. Xüsusən də Türkiyə daxilində, Qars kimi bir ərazidə PKK-nın heç bir təsiri və təzyiq mexanizmi yoxdur. Ölkə qanunlarına qarşı çıxacaq və qarşıdurma yaradacaq potensiala da malik deyil. Belə bir hal olarsa, mütləq mediada yayımlanardı”.
