Plastik çirklənmə ilə bağlı problemlər getdikcə ciddiləşir. Mikroplastik adlanan kiçik plastik hissəciklər əvvəllər ağ ciyərlərimizdə, qədim qayalarda və butulkalara qoyulmuş suda aşkar edilmişdi. Yeni bir araşdırma bu plastiklərin artıq beynimizə çatdığını ortaya qoyub.
Turkustan.az xəbər verir ki, Beynəlxalq alimlər qrupu ölən 15 nəfərin burnundan qoxu məlumatı alan beyin toxuması olan iybilmə lampasını tədqiq edib və 8 nəfərdə mikroplastik aşkar ediblər.
Əvvəllər mikroplastikin beyin qan laxtalarında tapıldığı bilinsə də, bu araşdırma beyin toxumasının özündə bu materialı aşkar edən ilk tədqiqat kimi önə çıxır.
Bənzər bir araşdırma hazırda həmyaşıdların nəzərdən keçirilməsi prosesindədir.
"Mikroplastiklərin müxtəlif insan toxumalarında aşkarlanmasına baxmayaraq, onların beyin toxumasında olması sənədləşdirilməyib. Bu, mikroplastiklərin beyin toxumalarına necə çatması və onların potensial neyrotoksik təsirləri ilə bağlı mühüm suallar yaradır", - tədqiqatçılar bildirib.
Mikroplastiklərin ən çox yayılmış formaları hissəciklər və liflər, ən çox yayılmış polimer növü isə qablaşdırma, avtomobil hissələri və tibbi cihazlarda istifadə olunan polipropilen idi. Aşkar edilmiş hissəciklərin ölçüləri 5,5 mikrometrdən 26,4 mikrometrə qədər olub ki, bu da insan saçının eninin dörddə birindən azdır.
Əvvəlki araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, hava çirkliliyi hissəcikləri beyinə burun vasitəsilə daxil olur.
Bu son araşdırma göstərir ki, mikroplastiklər beynə eyni şəkildə, iybilmə lampasının altındakı kribriform lövhə vasitəsilə daxil ola bilir.
Tədqiqatçılar, "Burunda və indi də qoxu qabığında mikroplastiklərin aşkarlanması bu bölgənin beyin üçün mühüm bir giriş nöqtəsi ola biləcəyini gücləndirir" dedi.
Araşdırmalar hələ də mikroplastiklərin beyin toxumasına zərər verib-vermədiyini qəti şəkildə ortaya çıxara bilməsə də, sintetik materialın beyində toplanmasının yaxşı xəbər olmadığını söyləmək mümkündür.
Neyron zədələnməsi və sinir sistemi pozğunluqları riskinin arta biləcəyi düşünülür.
Bu araşdırmanın nəticələri JAMA Network Open jurnalında dərc olunub.
Eltac Züflüqaroğlu/Turkustan.az
