Alimlər Marsın cazibə xəritəsini yeniləyib və planetin səthində sirli strukturlar aşkar ediblər. 2024-cü ildə Europlanet Elm Konqresində təqdim edilən bu yeni xəritə Marsın qədim okeanının altında sıx və kütləvi strukturları aşkar edib.
Turkustan.az xəbər verir ki, alimlər qrupu Marsın cazibə xəritəsini yeniləyib və planetin səthində sirli strukturlar aşkar ediblər. Europlanet Elm Konqresində 2024-də təqdim edilən bu yeni xəritə, Mars okeanının altında daha əvvəl mövcud olduğu düşünülən sıx və geniş miqyaslı strukturların olduğunu ortaya qoydu.
Tədqiqat NASA-nın InSIGHT missiyası da daxil olmaqla Marsa bir neçə missiyadan toplanmış məlumatlardan istifadə edir. Bu tapıntılara Marsın orbitində fırlanan peyklərdən alınan cazibə məlumatlarından istifadə edərək səthdəki incə sapmaların monitorinqi ilə əldə edilib.
Delft Texnologiya Universitetindən Bart Rootun rəhbərlik etdiyi komandanın hazırladığı məqalə Marsın daxili strukturunda hələ də aktiv proseslərin ola biləcəyindən xəbər verir. Yeni cazibə xəritəsi Marsın litosferinin, yəni onun qabığının və mantiyasının yuxarı hissəsinin yeni qiymətləndirilməsinə ehtiyac olduğunu göstərir. Xüsusilə Tharsis Montes bölgəsindəki böyük vulkanların səthi aşağı çəkmək əvəzinə yuxarı qaldırdığı müşahidə edilmişdir.
Marsın dərinliklərində, Tharsis Montesin altında böyük bir mantiya şleyfinin olduğu təxmin edilir. Bu şleyf Marsın litosferini yuxarıya doğru itələyir və bu, gələcəkdə planetdə yeni vulkanik fəaliyyətin baş verə biləcəyini göstərir. Tədqiqatçılar təxminən 1750 kilometr enində və 1100 kilometr dərinliyində yeraltı kütlə aşkar ediblər.
Marsın şimal qütb bölgələrində cazibə anomaliyaları da diqqəti cəlb edir. Alimlər bu bölgələrdə qədim dəniz diblərində basdırılmış sıx strukturları müəyyən ediblər. Bu sirli strukturlar vulkanik mənşəli ola bilər və ya qədim təsir hadisələrindən qalan materiallardan yarana bilər.
Bu bulgular, Mars’ın jeolojik tarihi ve iç yapısı hakkında yeni bir bakış açısı sunuyor. Araştırma ekibi, daha fazla veri toplanabilmesi için yeni bir görev önerisinde bulundu. Mars Kuantum Yerçekimi (MaQuls) adlı bu görev, Mars’ın yer çekimi alanını daha detaylı incelemek için tasarlandı ve iki uyduyla yürütülecek.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
