Misirdə 300-dən çox mumiyanın basdırıldığı qədim qəbiristanlıq, elm adamlarının "Ölülər şəhəri" adlandırdıqları kəşflə üzə çıxarılıb.
Turkustan.az xəbər verir ki, Alimlər Misirdə yeni “ Ölülər şəhəri ” adlandırdıqları və içərisində 300-dən çox məzarın olduğu nəhəng məzar aşkar ediblər. Asvan şəhəri 4500 ildən çox əvvəl qurulduğu zaman mühüm ticarət və hərbi bölgə idi. Lakin onun əhalisinin həyatı uzun müddət sirr olaraq qalıb.
Komanda beş ildir ki, ərazidə işləyir və bu yaxınlarda hər birində 30-40 mumiya olan 900 il ərzində təkrar istifadə edilmiş 36 məzar aşkar edib . Məlum olub ki, bunların bir çoxu, ehtimal ki, yoluxucu xəstəliklərdən vəfat etmiş ailələrdə basdırılıb.
Milan Universitetindən arxeoloq Patrizia Piacentini "Bu, Misirdə çox unikal olan həqiqətən möhtəşəm bir kəşf idi" dedi.
"(Bir vaxtlar Asvanda yaşamış insanlar) təpənin üstünü qəbirlərlə örtmüşdülər. Bu, bir növ Ölülər Şəhərinə bənzəyir."
Dünyanın ən qədim davamlı məskunlaşan şəhərlərindən biri olan Asvan Nil çayının şərq sahilində yerləşir. Bu günə qədər sağ qalan bir çox qədim Misir abidələrini qranitlə təmin edən karxanaların evi idi. Bu, romalılar, ingilislər və türklər üçün hərbi forpost idi.
Əhalisi qədim misirlilər, farslar, yunanlar və romalılar idi. "Asvan qədim zamanlardan tranzit nöqtəsi olub" dedi Piacentini.
"İnsanlar şərqdən qərbə gəlirdilər. Onlar sərhəd olduğu üçün bura gəlirdilər və cənubdan məhsullar Asvana gəlib hər yerə yayılırdı".
İlk məzar 2019-cu ildə açılıb və orada dörd mumiya var idi. Əvvəlcə ikisinin birlikdə dəfn edilən ana və uşaq olduğu güman edilirdi. Lakin Piacentininin sözlərinə görə, yeni araşdırma onların iki uşaq olduğunu üzə çıxarıb. Piacentini sözlərinə belə davam etdi:
“Lakin biz bu yaxınlarda onlarla birlikdə yəqin ki, anası olan bir qadının və ataları olan bir kişinin qalıqlarını tapdıq.
Beş illik qazıntılar zamanı insanların siniflərinə görə dəfn edildiyi də üzə çıxıb. Komanda Elitanın, o cümlədən Asvanın baş komandirinin mumiyalanmış qalıqlarının təpənin başında, orta təbəqənin isə aşağıda dəfn edildiyini aşkar etdi.
Komanda hər qazıntıda onlarla məzar tapdı, sonuncusu isə 2000 ildən çox əvvəl yaşamış sirli insanlar haqqında daha çox sirri açıb.
36 qəbir eramızdan əvvəl 6-cı əsrdən eramızın 9-cu əsrinə aid edilir. Piacentini qeyd edib ki, qalıqlar üzərində aparılan ilkin araşdırmalar “bəzilərinin yoluxucu xəstəliklərdən əziyyət çəkdiyini, bəzilərinin isə sümük xəstəliklərinin olduğunu” göstərib.
“Uşaqlar qan azlığı, qida çatışmazlığı və bəzi hallarda yoluxucu xəstəliklərdən əziyyət çəkirdilər. və davam etdi:
"Tapdığımız sümüklərin bəzilərində açıq-aşkar vərəm əlamətləri var idi. Ayağı kəsilən, lakin sağ qalan qadında da amputasiya hadisəsi aşkarlanıb".
Piacentini, əməliyyatdan sonra sağ qaldığını nəzərə alaraq dizindəki kallus səbəbiylə təyin olunan amputasiyanın böyük ehtimalla cərrah və ya həkim tərəfindən edildiyini bildirib.
Yeni açılmış qəbirlərlə yanaşı, birlikdə basdırılmış çoxlu kiçik ailələri ehtiva edirdi. "Biz yoluxucu xəstəlikdən ölmüş ola biləcək bu kiçik qruplardan iki və ya üçü tapdıq" dedi Piacentini.
Qəbirlərdən saxsı qablar, taxta əşyalar və digər “qurbanlar” da tapılmışdır. Tədqiqatçılar bütün mumiyaları araşdırmağı və yalnız ən yaxşı qorunanları muzey anbarında saxlamağı planlaşdırır.
Piacentini, məzarı təmizləyəcəklərini və mumiyalanmış insan qalıqlarının qalan hissəsini məzarı yenidən möhürləməzdən əvvəl ilkin olaraq qoyulduğu yerə geri qoyacaqlarını söylədi.
"Bura onların istirahət yeridir, hekayələrini açırıq, sonra onları geri qoyub məzarı bağlayırıq. Əvvəldən mənim üçün vacib idi".
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
