ABŞ müdafiə mediasında Çinin süni intellekt proqramı ilə dünyada necə dezinformasiya yaratdığı ətraflı izah edilib. Süni intellekt saxta məlumat üçün ad və soyadlı şəxsiyyət yaradır və həmin şəxsiyyətin baxış bucağından kənara çıxmır. Yaradılan saxta məlumatlar da sürətlə onlayn dünyaya təqdim olunur.
Turkustan.az xəbər verir ki, ABŞ Müdafiə Nazirliyinə (Pentaqon) yaxınlığı ilə tanınan beynəlxalq müdafiə və kəşfiyyat xəbər saytı olan Defence One Çinin hərbi süni intellektlə dünyada necə dezinformasiya kampaniyası apardığını ətraflı izah edib. Xəbərə görə, ABŞ-ın RAND analitik mərkəzinin məlumatlarına əsaslanaraq, Çin süni personajlar yaradır, saxta məlumatlar istehsal edir və bu məlumatı sürətlə bütün dünyaya yaya bilir. Mütəxəssislər Çinin süni intellekt layihələrinin son dərəcə təsirli olduğunu da bildirirlər.
Defence One saytında dərc olunan "Çinli istehsalçı süni intellektlə Tayvan haqqında dünyanı necə aldadır?". “Çin ordusunun istifadə etdiyi məhsuldar süni intellekt proqramları Çinin bu mövzuda nə qədər sürətlə inkişaf etdiyini və Tayvanda prezident seçkiləri öncəsi qlobal miqyasda dezinformasiya kampaniyaları həyata keçirə bilmə qabiliyyətini ortaya qoyur” başlıqlı təhlil. Nəşrdə mövzu ilə bağlı kəşfiyyat məlumatlarının ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi olan CIA-ya yaxınlığı ilə tanınan RAND beyin mərkəzi tərəfindən toplanaraq təhlil edildiyinə dair məlumatlar da yer alıb.
Nəşrə danışan RAND-ın Asiya Təhlükəsizlik Məsələləri üzrə Baş Siyasət Mütəxəssisi Natan Beauchamp-Mustafaqa qurumun əldə etdiyi kəşfiyyat məlumatlarından sonra gəldiyi nəticəni bu sözlərlə ifadə edib: “Çin ordusunun və Çin ordusunun həm əvvəlki, həm də indiki niyyətlərini nəzərə alaraq Kommunist Partiyası, Çin kiber ordusu “Deyə bilərəm ki, onlar və süni intellekti idarə edən komandaları 2024-cü ildə baş tutacaq Tayvan prezident seçkilərini hədəfləyirlər.”
RAND məlumatlarına görə, Çin 2005-ci ildə manipulyasiya texnologiyalarını inkişaf etdirməyə və istifadə etməyə başladı. Çin ordusunun başlatdığı ilk təşəbbüslər “sintetik informasiya istehsalı” adlandırıldığı halda, onlar real məlumatlardan istifadə edərək saxta informasiya axınları və məzmunlar hazırlamağa və qısa müddətdə internetdə yaymağa başladılar. Beləliklə, Çin Tayvanda seçkilərə necə təsir etmək niyyətindədir və ölkənin süni intellektlə dezinformasiya proqramı necə işləyir?
ChatGPT kimi süni intellekt proqramları bütün dünyada inkişaf etməyə başladığı üçün Çin ordusu da öz süni intellekt istehsalını yaratmağa başladı. RAND məlumatlarına görə, rəqəmsal intellekt modelləri son 5 ildə ölkədə süni intellekt proqramlarına yüklənib və sınaqdan keçirilib. Sınaqlar müvəffəqiyyətlə başa çatdıqdan sonra müvafiq süni intellekt proqramları “çox məxfi layihələr” çərçivəsində “Çin Ordusuna Strateji Dəstək Qüvvələri Mərkəzi” daxilində gizli “311”ə ötürülüb. Hərbi bazaya köçürüldü. Bu bazanın əsas vəzifəsi Çinin kibertəhlükəsizlik sahəsində fəaliyyətinə nəzarət etməkdir. Layihənin rəhbəri çinli süni intellekt üzrə ekspert Li Biçenq təyin edilib.
Biçenq ilk olaraq Çin dilində hazırlanan saxta informasiya axınını beynəlxalq dilə tərcümə edib. O, yoluxmuş proqram təminatı və ya saxta məlumatlar olan verilişləri/xəbərləri daha inandırıcı etmək üçün süni intellekt proqramını təkmilləşdirib. RAND məlumatlarına görə, Çinin süni intellekt proqramı tamamlanmış formada ilk dəfə 2019-cu ildə Tayvanda keçirilən ümumi seçkilərdə istifadə edilib. Tayvan hökuməti seçkilərin bu saxta məlumatdan təsirləndiyini iddia edərək, barmağını 311-ci Hərbi Baza göstərib və Çin hökumətini Tayvanın daxili işlərinə qarışmaqda ittiham edib.
Əldə edilən məlumatlara görə, Çin hərbi süni intellekti ilk olaraq xəbərlər, şərhlər, təhlillər və akademik bülletenlər çap edir, burada real informasiya üstünlük təşkil edir, eyni zamanda kritik nöqtələrdə saxta məlumatlar da yer alır. Süni intellekt hər saxta mətn üçün ad və soyadlı şəxsiyyət yaradır və həmin şəxsiyyətin baxış bucağından kənara çıxmır. Beləliklə, bu süni insanların ideyalarının bütün dünyada xalq tərəfindən dəstəklənməsi görüntüsü yaradılır.
RAND məlumatlarına görə, ABŞ və Böyük Britaniyada Facebook, X (keçmiş Tvitter) və ya Instagram kimi sosial media platformaları Çindən dövlət tərəfindən dəstəklənən bu kütləvi manipulyativ süni intellekt hücumlarına qarşı həssasdır.
Eltac/Turkustan.az
