2021-ci ildə ilk dəfə təsvir edilən və "Xenodens calminechari" adlanan qeyri-adi növ yeni araşdırmalara görə, saxtalaşdırılmış fosillər əsasında təsvir edilmiş ola bilər. Alimlər qədim dəniz canlısının çənə sümüklərinin və dişlərinin həqiqiliyini müəyyən etmək üçün yeni tədqiqatların aparılmasını tövsiyə edirlər.
Turkustan.az xəbər verir iki, bu barədə "Live Science" məlumat yayıb.
Məzmununda şübhələr yaranan fosillər
"Xenodens calminechari" növü çənə sümüyünün hissəsi və dörd iti diş əsasında təsvir edilmişdi. Bu fosillər 2021-ci ildə Mərakeşin Xuribqa bölgəsindəki fosfat mədənindən tapılmışdı. Həmin dövrün araşdırma qrupu, bu dişlərin unikal olduğunu iddia etmiş və dəniz sürünənləri olan mozazavrların müxtəlifliyini əks etdirdiyini vurğulamışdı.
Mozazavrlar Təbaşir dövründə okeanlarda hökmranlıq edən yırtıcı dəniz sürünənləri olub. Onların uzunluğu 3-15 metr arasında dəyişib və müxtəlif qidalanma vərdişlərinə uyğunlaşan fərqli diş strukturlarına malik olublar. "Xenodens calminechari" isə qısa, bıçaq şəklindəki dişləri ilə digərlərindən fərqlənir. Bu dişlər mozaika şəklində düzülərək, kəsici bir səth formalaşdırıb.
Araşdırmada şübhələr: fosillərin təbiəti və strukturu
Alberta Universitetinin tədqiqatçısı Henri Şarpın rəhbərlik etdiyi yeni araşdırmada bu tapıntının həqiqiliyinə ciddi şübhə yaradılıb. Əsas şübhələrdən biri, fosildəki iki dişin eyni çənə boşluğunda yerləşməsi ilə bağlıdır. Bu vəziyyət, məlum olan bütün digər mozazavr növləri üçün qeyri-adidir, çünki hər bir dişin öz çənə boşluğu olmalıdır.
Tədqiqatın həmmüəllifi Maykl Kolduell bu məsələyə aydınlıq gətirərək qeyd edib:
"Mozazavrların dişləri daim yenilənirdi. Hər dəfə diş dəyişəndə, çənədə yeni dişin yerləşməsi üçün böyük bir boşluq yaranırdı. Amma burada dişlərin yerləşməsi təbiət qanunlarına uyğun deyil və onların çənə sümüyünə süni şəkildə yerləşdirildiyini göstərir".
Bundan başqa, dişlərin üzərindəki "mərkəzi örtük" adlı çıxıntı, normal mozazavr dişlərinin inkişafında mövcud olmamalıdır. Bu cür çıxıntının mövcudluğu saxtakarlığın göstəricisi kimi dəyərləndirilir.
Saxtakarlığın ehtimalları artır
Tapıntının problemli olmasının başqa bir səbəbi də onun tapıldığı fosfat mədənidir. Mərakeşin Xuribqa bölgəsi, saxta xüsusiyyətlərə malik fosillərlə tanınır. Henri Şarp və komandası fosillərin həqiqiliyini yoxlamaq üçün kompüter tomoqrafiyası (KT) aparmaq istəyirdi. Lakin 2021-ci il araşdırmasının müəllifi Nik Lonqriç ilə əlaqə qurmaq çətinlik yaradıb. Şarp bildirib ki, Lonqriç fosillərin araşdırma məqsədini sorğulayıb və bu, dərhal şübhələrə səbəb olub.
Bonn Universitetinin paleontoloqu Paulina Ximenes-Uidobro, bu araşdırmalarda iştirak etməsə də, yeni tapıntıların nəticələrinə razılaşaraq qeyd edib ki, fosildəki dişlərin həm morfologiyası, həm də yerləşməsi qeyri-adidir və şübhələr doğurur.
Nəticə və gələcək tədqiqatlar
Alimlər "Xenodens calminechari" növünün təsvirində ciddi səhvlərin ola biləcəyini düşünürlər. Bu növün həqiqiliyini sübut etmək üçün fosillərin müasir texnologiyalarla daha ətraflı araşdırılması tələb olunur. Əgər fosillərin saxta olduğu təsdiqlənərsə, bu, paleontologiya elmi üçün mühüm bir dərs olacaq və gələcəkdə fosillərin daha diqqətlə araşdırılmasının vacibliyini vurğulayacaq. /Qaynarinfo/
