Alimlər ilkin kainatda əmələ gələ biləcək “ilkin qara dəlikləri” axtarmaq üçün yeni üsul təklif ediblər.
Tədqiqatçıların fikrincə, onlar planetlərdə, asteroidlərdə və hətta Yer kürəsindəki qədim strukturlarda unikal izlər qoya bilərlər.
Turkustan.az xəbər verir ki, beynəlxalq astrofiziklər qrupunun işi “Physics of the Dark Universe” (PDU) jurnalında dərc olunub.
İlkin qara dəliklər Böyük Partlayışdan qısa müddət sonra meydana çıxa bilən hipotetik obyektlərdir. Onlar qaranlıq maddənin rolu üçün potensial namizədlərdən biri hesab olunurlar və həmçinin cazibə dalğalarının mənbələri və bir çox kosmoloji sirlərin açılmasının açarı ola bilərlər.
Planetlərin və ya asteroidlərin içərisinə daxil olduqdan sonra qara dəliklər maye nüvələrini udur. Nəticədə içi boş qabıqlar qalır ki, onların ölçüsü Yer radiusunun 10%-ni keçmirsə, öz formasını saxlaya bilir.
"Onları müasir teleskoplar aşkar edə bilər: onların ölçülərinə nisbətən aşağı sıxlığı içi boş bir quruluşa və ilkin qara dəliklə qarşılıqlı təsirin nəticəsidir",- deyə tədqiqatın rəhbəri, professor Dejan Stojkovic bildirib.
Ancaq indiyə qədər bu üsuldan istifadə edilməklə heç bir ilkin qara dəlik aşkar edilməyib. Qara dəlik qaya kimi bərk cisimdən keçərsə, o, arxasında mikrotunel - diametri təxminən 0,1 mikron olan dar, düz kanal buraxa bilər. Alimlər təklif edirlər ki, bu tunellər milyon ildən çox yaşı olan obyektlərdə: qədim qayalarda və ya binalarda tapıla bilər.
İlkin qara dəliklərin axtarışının yeni üsulu o qədər də effektiv deyil.
“Bir milyard ildən sonra qara dəliyin qayadan keçməsi ehtimalı 0,000001-dir”, -deyə professor əlavə edib.
Bununla belə, aşkarlanma şansının aşağı olmasına baxmayaraq, elm adamları hesab edirlər ki, bu cür təcrübələr əhəmiyyətli resurs tələb etmədiyi üçün məntiqlidir. Kəşf ilkin qara dəliklərin mövcudluğunu sübut etmək üçün ilk addım ola və gələcəkdə onların Kainatın inkişafındakı roluna işıq sala bilər. /cebheinfo.az/
