Ad günlərində şamların üfürülməsi ənənəsi demək olar ki, hər mədəniyyətdə görülən bir bayram ritualı kimi diqqəti çəkir. Bəs, bu şam üfürmə ənənəsi haradan qaynaqlanır? Arxa planda hansı simvollar və inanclar var? Şamları üfürmək və arzu etmək əsrlər boyu davam edən maraqlı bir hekayəyə malikdir.
Turkustan.az Lent.az-a istinadla xəbər verir ki, ad günü tortu ənənəsi müasir mənada Almaniyada yaranıb. Uşaqlar üçün “Kinderfest” kimi tanınan xüsusi ad günü şənlikləri şamlarla bəzədilmiş tortlarla keçirilib. Bu ənənədə şamların işığı “həyatın işığı”nı təmsil edirdi və ad gününü qeyd edən şəxsə arzu etmək şansı verirdi.
Torta şam əlavə etməklə adamın yeni ildə şanslı olacağına da inanılırdı. Bu ənənə zamanla inkişaf etdi və bütün dünyada qəbul edilən ad günü ritualına çevrildi.
Şam üfürmə ənənəsinin mənşəyi Qədim Yunanıstana gedib çıxır. Ay ilahəsi Artemidanın doğum gününü qeyd etmək üçün yunanlar yuvarlaq tortlar hazırladılar və üzərinə ay işığını simvolizə edən şamlar qoydular.
Artemidanın şərəfinə keçirilən bu mərasimlərə şamların yanması ilə göylərə yüksələn arzuların ilahəyə çatacağı inancı da daxil idi. Beləliklə, yanıb-sönən şamlar ilahəyə göndərilən arzuların gerçəkləşəcəyinin simvolu oldu.
Şam üfürmək bu gün də özü ilə bir çox xurafatları gətirir. Məsələn, bir nəfəsdə şamları üfürmək arzunun gerçəkləşmə ehtimalını artırır. Ancaq arzu başqalarına deyilsə, arzunun pozulacağına inanılır.
Şam üfürmək təkcə bayram mərasimi deyil, həm də arzu etmək ritualıdır və bir çox mədəniyyətlərdə dərin mənalar daşıyır. Xüsusən də ad günlərində insanın ötən ili geridə qoyub yeni ilə qədəm qoyması üçün vasitə hesab olunur.
Roma İmperiyası dövründə şamlarla bəzədilmiş tortlar da istifadə olunurdu, lakin bu dəfə məqsəd tanrılara təqdim etməkdənsə, əhəmiyyətli insanların ad günlərini qeyd etmək idi. Romada ad günləri yalnız tanrılar və dövlət xadimləri kimi mühüm insanların ad günü qeyd olunurdu.
Bu ənənə sonradan bütün əhaliyə yayıldı və şəxsi ad günlərinin qeyd olunmasına səbəb oldu. Zaman keçdikcə şəxsi ad günlərini qeyd etmək insanların öz həyatlarına və nailiyyətlərinə dəyər verdiyi bir rituala çevrildi.
