İstanbul Gelişim Universiteti (İGÜ) Sağlamlıq Elmləri Fakültəsi Qida və Diyetetik Bölümündən Dr. Təlimatçı Üzv Ayşe Huri Özkarabulut günəş şüalarının xoşbəxtlik hormonunu artırdığını ifadə edərək, bədbəxtliyin mənbəyinin D vitamini çatışmazlığı ola biləcəyini ifadə edib.
İGU-dan verilən açıqlamada fikirlərinə yer verilən Özkarabulut, bədəndəki D vitamininin yalnız yüzdə 10-unun qida ilə alına biləcəyini, yumurta sarısı, mal əti qaraciyəri və balıq yağının ən yaxşı D vitamini qaynağı olduğunu vurğulayıb.
Bədənin ehtiyac duyduğu D vitamininin böyük hissəsinin günəş şüalarından alındığını bildirən Özkarabulut, qış aylarında qanda D vitamininin səviyyəsinə diqqət yetirilməsi lazım olduğunu qeyd edib.
"D vitamini çatışmazlığı ilə bir çox xəstəlik riskinin artması arasında əlaqə var. Məsələn, xərçəng, ürək-damar xəstəlikləri, osteoartrit və otoimmün xəstəliklər, hətta 2-ci tip diabet və depressiya D vitamini çatışmazlığı ilə əlaqələndirilir.
Araşdırmalarla müəyyən edilib ki, günəş şüaları insanı depressiyadan qoruyur. Günəş şüaları beyin tərəfindən ifraz olunan melatonini azaldır və xoşbəxtlik hormonu kimi tanınan serotonini artırır. Bədbəxtliyin səbəbi D vitamini çatışmazlığı ola bilər.
"Yaşlılarda dərinin D vitamini istehsalı yüzdə 75 azalır"
Dr. Təlimatçı Prof.Özkarabulut bu vitaminin səviyyəsinin günəş işığına məruz qalma, bölgənin dəniz səviyyəsindən yüksəkliyinə, dəridəki piqmentasiya sıxlığına, yaşa və qidalanma ilə qəbul edilən D vitamini miqdarına görə dəyişdiyini ifadə edib.
Həyat tərzi, yaş, irq və digər faktorların D vitamini üçün risk yaratdığını ifadə edən Özkarabulut, 65 yaşdan yuxarı insanlarda D vitamini çatışmazlığı riskinin artdığını vurğulanıb.
Yaşlıların mütəmadi olaraq günəşə məruz qalmasına baxmayaraq, onların dərisinin gənclərə nisbətən 75 faiz daha az D vitamini istehsal etdiyini və araşdırmaların D vitamini çatışmazlığı ilə piylənmə arasında əlaqənin olduğunu göstərdiyini qeyd edib.
"D vitamini çatışmazlığının standart müalicəsi əlavələrdir"
Ayşə Huri Özkarabulut, D vitamini səviyyəsinin aşağı olmasının həzm sistemi və bağırsaq xəstəlikləri üzərindəki təsirindən bəhs edərək, aşağıdakı qiymətləndirmələri edib.
"Bu xəstəliklər qida mənbələrindən qəbul edilən D vitamininin çətin sorulmasına səbəb olur. D vitamini çatışmazlığı olduqda əzələ, sümük ağrıları, yorğunluq, halsızlıq və depressiya müşahidə oluna bilər. Uşaqlarda ən çox rast gəlinən əlamət raxitdir ki, bu da raxit şəklində olur.
Yetişkinlərdə asanlıqla sümük qırılması ilə baş verən osteomalaziyadır. D vitamini çatışmazlığının standart müalicəsi əlavələrdir. Düzgün qidalar verilsə də, alimlərin əksəriyyəti qida çatışmazlığını kompensasiya edə bilməyəcəyini düşünür".
Hazırladı: Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
Mənbə: haberglobal.com
