Ben Türk’üm, ben bir Gagauzum! / Kaavi, girgin, serbest Oğuzum / Çok zor çektim, düştüm kalktım / Üündüm hep dedeme baktım
Gagauz Yeri’nin milli şairi.
Türk dünyasında en çok bilinen Gagauz şair. En çok bilinen akademisyen hatta. Bildiren de.
Onu 2008’de 8. Uluslararası Sapanca Şiir Akşamlarında tanıdım. O sene ülke konuğumuz Gagauz Yeri’ydi. Todur Zanet, Vasi Filoğlu, Güllü Karanfil. Romanya’dan da Gülten Abdulla ablamız da vardı hatta, iyi hatırlıyorum. İlginç bir seneydi; neresiydi bu Gagauz Yeri?
Duymuştuk, yukarılarda bir yerlerdeydi; ben diyeyim Rusya, siz deyin Sibirya. En doğrusu, Kaf Dağı’nın ardında bir yerlerdeydi. Bilinmez meşhurumuzdu. Duymuştuk, Türklermiş bizim gibi, ne iyi. Türkçe konuşurlarmış, ne güzel. Hristiyanlarmış da, aaa ne tuhaf. Oysa biz Türk eşittir Müslüman bilirdik hep.
Güllü Karanfil’le tanıştık, konuştuk, görüştük. Dost olduk. On dört sene geçmiş üzerinden, hâlâ abi-kardeş, iyi dostuz.
Onda ilk dikkatimi çeken şey, mahallemizin kızı olmasıydı. Hatta sokağımızın kızı. Öylesine bizden, öylesine içten, öylesine içimizden.
Uzunca bir boy, kalıplı bir vücut, uzunca oval bir yüz, geniş bir alın, belirgin kahverengi zeki gözler, belirgin bir burun… Kararlı, özgüveni yüksek, mücadeleci bakışlar ve yüz ifadesi. İşte size Güllü Karanfil.
Sordum soruşturdum; Gagauz Yeri’nde üç vilayetimiz varmış: Komrat, Çadır, Volkaneş. Bizim Güllü Valkaneş dolayındanmış. Onlar vilayet yerine dolay kelimesini kullanıyorlar. Ne güzel. (Çocukluğuma gittim birden, TRT Radyosunda birçok anonstan birine, “Şimdi Muzaffer Akgün’den Erzurum dolaylarından alınma bir türkü dinliyoruz: ‘Sarı Gelin.’”)
Tülü (Ütülü) Küü’nde doğmuş büyümüş Güllü kızımız. (Dikkatinizi çekerim, köy değil kü. Rahmetli annem de köy yerine kü kelimesini kullanırdı.) Sonra Komrat, sonra Bakü, sonra Agasi, sonra Ankara, İstanbul, Bursa, vesaire vesaire. Kaderi nereye çekerse; o önde Güllü kızımız arkasında.
Üç de pırlanta evlat armağan etmiş Güllü-Agasi çiftine yüce Yaradan: Büyük oğulları Eczacı Oğuzhan, İstanbul’da mesleğini sürdürüyor, kızları Psikolog Aydan, İstanbul’da psikoloji yüksek lisansı yapıyor, küçük oğlu Psikolog Aydın ise instagram üzerinden girişimcilik dersleri veriyor.
Sapanca’daki şiir gibi üç gün, çabucak, su akar gibi geçti. Güllü’yü, benim gibi Manav (yerleşik Türkmen) olan eşim Gülseren’le, yine Manav olan dostlarım Nadir Gürel ve eşi Gülser’le de tanıştırdım. İyi hatırlıyorum - dün gibi aklımda -; Güllü bize ‘Siz çok değişmişsiniz. Biz evin sofasına hayat deriz, siz insan ömrüne’ demişti de biz hep bir ağızdan ‘biz de sofaya hayat diyoruz’ diye bağırmıştık, farkında olmadan.
Konuştu, konuşturduk sokağımızın kızı Güllü’yü: Analarımızın diliyle konuşuyordu Güllü. Bizim bile, kullanmaya kullanmaya unutmaya başladığımız, öz be öz Türkçe konuşuyordu: Öreke diyordu, düzen diyordu, mekik diyordu, tekne diyordu. Bu kadar mı benzerdi Adapazarı yerlileriyle Gagauz Yeri Türkçesi. Bu kadar mı aynı olurdu Anadolu Türkçesiyle Gagauz Yeri kelimeleri. (Bunu 2013’te Gagauz Yeri’ne gittiğimde Beşelma Dimitri Karaçoban Müzesi’nde görevli müze müdürü Lüdmila Karaçoban da benzer kelimeleri, tek söyleyince ve ‘bu tekne; içinde ekmek yuğururuz. Kışın da içinde uşakları yıkarız’ deyince çok şaşıracak, ‘aynı annemin diliyle konuşuyorsunuz’ diyecek, sonra da şaşırdığıma şaşıracaktım. Özbeöz Türk olan ahali başka hangi dille konuşacaktı ki, değil mi ama…)
İletişimimiz hep devam etti Güllü kardeşimle, sonraki senelerde de.
2012 yılı Ekim ayıydı. Gönlünü Rumeli’ye adamış Edirne Valisi Hasan Duruer, beni Balkan kültür sanat danışmanı olarak görevlendirmiş, yirmi iki ay süresince de arkamda aslanlar gibi durmuştu, sağ olsun. İlk işimiz, hemen bir ay sonra Bulgaristan’ın Türk yoğun şehri Kırcaali’de bir şiir akşamı düzenlemek oldu. Sekiz Balkan ülkesinden on altı Türk şairi bir araya getirmiştik. Edirneli şair Mustafa Hatipler ile Kırcaali Türk Kültür Derneği Başkanı Müzekki Ahmet de bana yardım etmişlerdi.
12 Kasım (2012) günü beş yüz kişilik Kırcaali Tiyatro Salonu, aşağısı balkonu lebalep, Türk izleyicilerle dopdoluydu. O gün Gagauz Yeri adına davet ettiğimiz şair Güllü Karanfil, sahnede heyecanlı bir konuşma yapmış, biz de Hasan Valiyle göz göze gelmiş, tamam demiştik. Nitekim Hasan Vali kapanış konuşmasında 'Güllü Hanım’ın heyecanını davet sayarak, bu şiir akşamlarının ikincisini seneye Gagauz Yeri’nde yapmaya karar verdik’ diyecek, büyük alkış alacaktı. 25 Eylül 2013’te ikinci Balkan Türk Şairleri Buluşması’nı Gagauz Yeri Tomay Küü’nde gerçekleştirecektik.