İranda hökumətin ərzaq subsidiyalarını kəsməsinə qarşı ölkə boyu başlayan etirazlar siyasi miqyas aldı. Nümayişlər zamanı etirazçılar ölkənin ali rəhbərlərini istefaya çağıran şüarlar səsləndiriblər. Etirazçıların sosial şəbəkədə paylaşdıqlarına görə, nümayişlər zamanı azı dörd etirazçı həlak olub. Lakin rəsmi mənbələrdə bu məlumatı təsdiqləmək mümkün olmayıb.
Çevik qüvvət polisi və Bəsic qüvvələri həyat şəraitinin pisləşməsinə və yeni hökumətin qiymətləri artırmaq qərarına etiraz olaraq, İranın müxtəlif şəhərlərində gecə keçirilən nümayişləri dağıtmaq üçün dəyənəklərdən və gözyaşardıcı qazdan istifadə edib. Müəllimlərin keçən cümə axşamı İran Şura Şurasının binasına yürüş etməyə cəhd etməsindən sonra küçələrdə və əsas meydanlarda sərt təhlükəsizlik tədbirləri görüldüyü paytaxt Tehrana etirazlar yaxınlaşır.
Paytaxt sakinlərinin bildirdiyinə görə, təhlükəsizlik qüvvələri Tehranın hər yerində intensiv şəkildə yerləşdirilib.
Etirazçılar paytaxt Tehranın ətrafı Karevan rayonunda keçirilən nümayişlərdən bəzi görüntüləri sosial şəbəkələrdə paylaşıblar. Görüntülərdə nümayişçilərin Bəxtiyari əyalətinin Çaharmahal və Hefşecan şəhərində canlı güllələrlə güclü atəşə tutulduğu görünür. Şahidlərin dediyinə görə, atışma etirazçılar İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (DMO) bir qolu olan Bəsic qüvvələrinin qərargahına basqın etməyə cəhd etdikdən sonra başlayıb.
Təxminən iki həftə əvvəl ölkənin cənub-qərbində yerləşən Xuzistan əyalətinin inzibati mərkəzi Əhvazda başlayan etiraz aksiyaları Xorasan əyalətinin şimal-şərqindəki Nişapur şəhərinə çatıb. Bir gün sonra isə ölkənin şimal-qərbindəki Ərdəbil vilayətinə yayılıb.
Türküstan.azxəbər verir ki, İranın rəsmi xəbər agentlikləri ölkədə sakit atmosferin hökm sürdüyünə diqqət çəkib. Lakin etirazlar bazar günü səhərə kimi davam edib. Sosial şəbəkələrdə yayılan məlumatlara görə, İranın ən azı 40 şəhər və qəsəbəsində, o cümlədən Türkmənistan sərhədinə yaxın Qoçan, ölkənin şimalında Rəşt və qərbdə Həmədan şəhərlərində etirazlar keçirilib.
Yaşayış şəraitinin pisləşməsinə qarşı son etirazlar hökumətin un və çörəyin qiymətlərini artırmasından sonra başlasa da, Daxili İşlər Nazirliyi süd, yağ, yumurta və toyuq ətinin qiymətlərini artıracağını açıqlayıb.
Hökumət idxal olunan mallara dollarla subsidiya vermək və aztəminatlı insanlara subsidiya verməyi dayandırmaq qərarına gəlib.
Hökumət növbəti iki ayda müəyyən miqdarda subsidiyalaşdırılmış qiymətlər qazanmaq üçün rəqəmsal kuponlar təklif etməyi planlaşdırır. Qalanları bazar qiymətinə təklif olunacaq. Digər yeməklər daha sonra əlavə olunacaq.
Ötən günlərdə etirazçılar şəhər meydanlarına çatmağa və ya dövlət qurumlarının qarşısına toplaşmağa, əsas yollara yerləşdirilən çevik polislər isə etirazçıları dəf etməyə çalışıblar. Səlahiyyətlilər etirazlar zamanı bir nəfərin öldüyünü təsdiqləyib. Lakin etirazçıların sözlərinə görə, təhlükəsizlik qüvvələrinin nümayişçilərə canlı güllələrdən atəş açması nəticəsində azı üç etirazçı həlak olub. İran mediasının bir müddət etirazlarla bağlı səssiz qalmasından sonra İranın rəsmi xəbər agentliyi İRNA etirazların cümə günü keçirildiyini bildirib.
Çörəyin bahalaşmasına etiraz olaraq keçirilən aksiyalar zamanı bəzi mağazalar yandırılıb, polis onlarla "təxribatçı"nı həbs edib.
Eltac Zülfüqaroğlu/Türküstan.az
